Concertgebouw Amsterdam laat zaterdag verboden muziek uit slavernijverleden horen

Door ANP
5 min
Als tot slaaf gemaakten muziek produceerden die hun eigenaren niet wilden horen, konden ze zwaar worden bestraft, bijvoorbeeld met amputatie van een lichaamsdeel. Toch maakten ze liederen, vol leed, maar ook vervuld van hoop en kracht. Een aantal van die verboden liederen, meestal mondeling overgeleverd, is vrijdagavond in Het Concertgebouw in Amsterdam te horen tijdens een concert in het teken van de afschaffing van de slavernij, die zaterdag landelijk wordt gevierd.

Volgens mede-organisator Clarence Creebsburg van de organisatie Becoming You wilden eigenaren alleen aan het christendom verwante muziek accepteren en waren liederen over bijvoorbeeld eigen natuurreligies verboden. Door die mondelinge overlevering en ook dankzij onderzoek is er toch nogal wat van dit culturele erfgoed beschikbaar gebleven. De onderwerpen lopen erg uiteen. Creebsburg noemt als voorbeeld zelfs een lied over het brandmerken van een kind.

Tijdens het concert wordt er niet alleen naar het verleden gekeken, maar is er ook speciale nieuwe muziek, bijvoorbeeld geïnspireerd op het geluid van de boten waarmee de slachtoffers van de slavernij werden vervoerd. Met de nieuwe muziek moet een brug naar het nu worden geslagen, zegt Creebsburg.

Winti

Een grote rol is tijdens het concert weggelegd voor tambú, een genre met dans dat vooral op Curaçao, Aruba en Bonaire wordt beoefend en waarbij een trom, de tambú, en een heru, een instrument van van zichzelf al klankrijk materiaal, worden gehanteerd. Handgeklap en gestamp doen de rest. Ook is er in het (allang uitverkochte) Concertgebouw aandacht voor de muziek die verwant is met de Surinaamse religie winti.

Onder de uitvoerenden is zangeres Graziëlla Hunzel Rivero, die ook wel The First Lady of Jazz from Amsterdam-Southeast wordt genoemd. De in het Sranan (Surinaams creools) zingende groep Black Harmony brengt close harmony en Afro-Surinaamse percussie ten gehore.

Rincho X is een specialist op het gebied van tambú. Grupo Tribu is een hele tambú-groep, die ook nog seú (een genre uit Curaçao en Bonaire) beoefent. Violiste Shauntell Baumgard wil de viool een net zo belangrijke plek geven in de kasekomuziek (Surinaamse dansmuziek) als de trompet en de saxofoon. De groep Prisiri Fu Wi Afo voert dans en gezegdes op in klederdracht, koto, die stamt uit de tijd van de slavernij. "Tot slaaf gemaakten moesten zich met zoveel mogelijk lappen en doeken kleden om zich onaantrekkelijk te maken voor de wellustige heer des huizes", aldus de organisatie.