Onontdekte Einstein-brieven onthullen uniek moment in geschiedenis van natuurkunde

Door Nationale Recreatiegids / Johanne Levinsky
4 min
Drie onlangs ontdekte brieven van Albert Einstein aan Nobelprijswinnaar Heike Kamerlingh Onnes bieden een unieke inkijk in een cruciale periode in de natuurkunde. De correspondentie, daterend uit 1911 en gevonden in de archieven van Rijksmuseum Boerhaave in Leiden, laat zien dat Einstein destijds het fenomeen van supergeleiding – ontdekt door Kamerlingh Onnes – niet volledig wist te waarderen. Dit meldt Rijksmuseum Boerhaave. 

De brieven zijn kort na Einsteins eerste bezoek aan Leiden geschreven, waar hij Kamerlingh Onnes en zijn beroemde laboratorium bezocht. In dit lab wist Kamerlingh Onnes helium vloeibaar te maken en ontdekte hij supergeleiding: het verdwijnen van elektrische weerstand bij extreem lage temperaturen. Terwijl Kamerlingh Onnes met zijn experimenten geschiedenis schreef, hield Einstein vast aan zijn eigen denkkaders.

‘Einstein zag het nog niet’

Volgens professor Maas toont de correspondentie zowel Einsteins briljante denken als zijn beperkingen “Hij zag op dat moment niet direct in hoe revolutionair Kamerlingh Onnes’ bevinding was—iets wat in die tijd overigens niemand deed. Dat maakt deze brieven des te intrigerender.” Deze brieven werpen nieuw licht op de soms koele relatie tussen de theoreticus en de experimentator, maar ze tonen ook respect en gedeelde passie voor wetenschap.

Waardevolle aanvulling

De brieven, die Einsteins onderzoek naar fenomenen zoals kritische opalescentie bespreken, zijn een verrijking van de collectie van Rijksmuseum Boerhaave. Ze geven een completer beeld van de wisselwerking tussen Einstein en de Leidse wetenschappelijke gemeenschap. Deze dynamiek wordt uitgelicht in de tentoonstelling Prijzenkast, waar bezoekers een diepere duik kunnen nemen in deze historische relatie.

Volgens museumdirecteur Amito Haarhuis benadrukt deze vondst het belang van archiefonderzoek. “Elke ontdekking geeft ons een completer beeld van de geschiedenis."