Hoe duurzaam zijn herbruikbare bekers op festivals echt?
Het is maar net hoe je het bekijkt, stelt Bordex Group. Volgens de organisatie zijn herbruikbare bekers namelijk helemaal niet in de zin duurzamer dan wegwerpbekers. “Omdat ruim 90 procent [van de wegwerpplastics] wordt ingezameld, kunnen die gewoon gebruikt blijven worden. Soms zijn die zelfs duurzamer dan herbruikbare bekers.”
Niet verplicht
Daarnaast is er volgens Bordex een misvatting over de regelgeving. Herbruikbare bekers zijn namelijk niet verplicht. “Vijf op de tien klanten denkt dit, maar dat verhaal klopt niet”, zegt eigenaar Bert Hengeveld. Bordex levert zowel zachtplastic wegwerpbekers als hardplastic bekers. Daarbij heeft het dus niet per se belang bij de keuze van organisatoren.
Waar Bordex zich aan ergert is de eenzijdige, “verkeerde” informatie over de nieuwe regels en over de duurzaamheid van beide systemen. Wie Googelt op ‘wegwerpbekers’ ziet alleen maar berichten in de media die vertellen dat wegwerpbekers sinds 1 januari 2024 in principe verboden zijn op zogeheten gesloten festivals en evenementen. Dat zijn sportwedstrijden, popfestivals en andere evenementen met en fysieke omheining en toegangscontrole.
Halve verhaal
Wie de regels van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat goed leest, ontdekt dat zogeheten open evenementen – van dorpsfeesten tot kermissen, Koningsdag en carnaval – gewoon wegwerpbekers mogen blijven gebruiken. Ook bij gesloten evenementen mag dat, mits minimaal 75 procent van alle bekers ingezameld en gerecycled wordt. Dit kan onder andere door middel van inzamelboxen, afvalcontainers en duidelijke instructies. Aangezien tegenwoordig bijna alle evenementen en festivals met een statiegeldmuntje werken, leveren bezoekers vanzelf de meeste bekers in. Dit systeem zou volgens Bordex net zo effectief zijn als herbruikbare bekers. “Dit is getest op grote popfestivals zoals Tomorrowland. Daar werd 90 procent van de wegwerpbekers ingezameld een recyclingbedrijf maakt daar weer nieuwe bekers van.”
Herbruikbaarheid
Ervaringen van Bordex wijzen uit dat van de harde herbruikbare bekers gemiddeld 15 tot 20 procent na het eerste evenement niet meer bruikbaar is, uitvalt of kwijtraakt. Deze bekers zijn volgens Bordex gemaakt van nieuw plastic en worden na gebruik wel gerecycled, maar tot laagwaardige producten zoals bermpaaltjes. Bij wegwerpbekers valt gemiddeld 10 procent uit, aldus Bordex. Deze worden echter wel voor 100 procent gerecycled tot nieuwe bekers.
Milieu-impact
In 2020 werd een Life Cyclus Analyse (LCA) uitgevoerd, die de milieu-impact tijdens de hele cyclus van beide producten beoordeelde. Daaruit werd geen winnaar aangewezen. Wel is sindsdien het recyclingproces van wegwerpbekers volgens Bordex ‘fors gestegen’. Hengeveld: “Bovendien zijn hardplastics fors zwaarder, dus daarvan wordt de plastic afvalberg groter.” Daarom wil Bordex een nieuw LCA-onderzoek door een onafhankelijk instituut. Deze is volgens de organisatie nodig om beide systemen goed met elkaar te kunnen vergelijken. “De discussie draait in 2024 veel te vaak om subjectieve beleving en niet om feitelijke argumenten”, aldus Hengeveld. “Onder bepaalde omstandigheden zijn hardplastic bekers soms de beste keuze voor evenementen. Maar voor grote festivals zijn recyclebare wegwerpbekers qua duurzaamheid vaak de meest geschikte optie. Beide opties kennen dus voor- en nadelen. Organisatoren moeten zelf de keuze tussen de twee systemen kunnen maken.”