Uit koolstofdatering blijkt dat de bomen tussen de 1650 en 1950 jaar oud zijn. Deze vondst levert nieuw inzicht op over de geschiedenis van de regio bij Urk. Het feit dat het veeneiken betreft, duidt erop dat het water in die tijd nog zoet was, aangezien deze bomen niet in zout water kunnen groeien.

Nieuwe inzichten over het landschap bij Urk

Wetenschappers van het Rijksinstituut voor Cultureel Erfgoed (RCE) gingen ervan uit dat er rond 100 na Christus een verbinding was tussen de Noordzee en de wateren rondom Urk, waardoor deze zout zouden zijn geweest. De ontdekking van de veeneiken suggereert echter dat het water in die periode zoet was, wat deze aannames uitdaagt.

Jarenlang speurwerk leidt tot verrassende vondst

Jelle en Janna, die al jaren onderwaterexpedities uitvoeren, begonnen hun zoektocht naar restanten van een verloren kerkje op een eiland bij Urk. Tijdens een van hun duiktochten stuitten ze echter onverwachts op boomstronken in plaats van op bouwresten. Wat aanvankelijk een eenzame boomstronk leek, bleek een heel onderwaterbos van goed bewaarde bomen en takken, sommige nog met schors.

De snorkelaars noemden de vindplaats 'Het Bos' en keerden elk jaar terug om de plek verder te verkennen. De stronken en takken bleven intact en veranderden nauwelijks door de tijd heen.

Onderzoek bevestigt leeftijd van bomen

Twee jaar geleden werd er in samenwerking met het RCE geprobeerd de leeftijd van de bomen te bepalen. Vanwege vervorming van het hout was jaarringenonderzoek niet mogelijk, dus werd besloten tot koolstofdatering. Hiervoor werden de houtmonsters naar een instituut in Miami gestuurd, waaruit bleek dat de bomen bijna tweeduizend jaar oud zijn. Dit was een belangrijke doorbraak voor Jelle en Janna in hun onderzoek naar het verleden van Urk.

Goed bewaarde restanten dankzij veenlaag

Volgens Jelle hebben de bomen hun uitzonderlijk goede staat te danken aan de aanwezigheid van veengrond. Door de stijging van het grondwaterpeil zijn de bomen vermoedelijk afgestorven en bedekt geraakt met veen. Deze zuurstofarme omstandigheden hebben ervoor gezorgd dat de stronken en takken goed bewaard zijn gebleven. Toen het veen in de 14e eeuw wegspoelde, kwamen de resten weer tevoorschijn in wat toen de Zuiderzee was, nu het IJsselmeer.

Presentatie van de vondst en toekomstig onderzoek

De ontdekking zal op de Dag van de Urker Geschiedenis worden gepresenteerd. Het is nog onduidelijk wat de wetenschappelijke gevolgen van deze vondst zullen zijn, maar Jelle en Janna zijn vastbesloten om hun zoektocht naar het verleden van Urk voort te zetten. De vraag blijft of er nog meer overblijfselen uit de Romeinse tijd aan het licht zullen komen, aangezien er geen aanwijzingen zijn dat de Romeinen zich ooit in de directe omgeving van Urk vestigden.