ISLAMABAD (Novum/AP) - Het kost Pakistan veel moeite plunderaars van boeddhistische artefacten te stoppen. Die graven de voorwerpen ter waarde van vaak miljoenen euro's in het noordwesten van het land op en verkopen ze vervolgens aan verzamelaars over de hele wereld.

De zwarte handel in gesmokkelde antiquiteiten is een wereldwijd probleem waarin volgens sommige deskundigen miljarden euro's per jaar omgaan. De belangrijkste doelwitten zijn arme landen als Pakistan, die een rijk cultureel erfgoed hebben, maar niet de middelen om dat te beschermen.

De illegale opgravingen beroven Pakistan van een belangrijke potentiële bron van inkomsten uit toerisme. Ook kunnen archeologen de geschiedenis van de voorwerpen en de plekken waar ze lagen niet documenteren. "We hebben te maken met een ernstig probleem, want Pakistan is een uitgestrekt land en we hebben zeer weinig middelen tot onze beschikking", zegt Fazal Dad Kakar, hoofd van het overheidsdepartement voor archeologie en musea. "We hebben geen mankracht om de honderden boeddhistische plekken en kloosters in het land, waarvan de meeste in afgelegen valleien liggen, in de gaten te houden."

In juli nam de politie in de zuidelijke havenstad Karachi een grote container in beslag met daarin bijna vierhonderd kunstvoorwerpen. Ongeveer veertig procent van de stukken was authentiek, waaronder bijna honderd boeddhistische beelden van tot 1800 jaar oud en ter waarde van miljoenen euro's. Sommige Pakistanen leggen zich inmiddels toe op het maken van replica's, zoals die in de lading in Karachi. Ze proberen die vervolgens te verkopen als authentieke voorwerpen. De plunderaars van authentieke stukken krijgen vaak slechts één procent van de uiteindelijk verkoopprijs. Tussenpersonen en handelaren krijgen de overige 99 procent.

Kakar heeft geprobeerd veilinghuis Christie's in New York ervan te weerhouden boeddha's te verkopen waarvan hij zegt dat ze illegaal uit Pakistan zijn gesmokkeld. Christie's veilde onlangs een 'vastende boeddha' uit de derde of vierde eeuw voor omgerekend 3,4 miljoen euro. Het veilinghuis heeft Pakistan gevraagd bewijs te overleggen dat de beelden inderdaad uit dat land zijn gestolen.

Volgens Neil Brodie, deskundige op het gebied van illegale handel in antiquiteiten aan de universiteit van Glasgow, is het van cruciaal belang dat de autoriteiten meer druk uitoefenen op particuliere handelaren en musea, wier vraag naar artefacten de zwarte markt stimuleert. Sommige musea, vooral in Italië en Groot-Brittannië letten goed op de herkomst van het voorwerp, maar andere musea, vooral in de Verenigde Staten, kunnen nog veel verbeteren, aldus Brodie.